Nhân giống lan Hồ điệp và lan Cattleya: Chúng ta có thể nhân giống lan Hồ điệp và lan Cattleya bằng cách tách các giả hành và nuôi cấy phát hoa.
Xem thêm:
– Phần 1 – Sản xuất hoa lan – Giới thiệu và tình hình chung.
– Phần 2 – Nguồn gốc, đặc điểm thực vật học.
– Phần 3 – Yêu cầu điều kiện sinh thái của lan và tiêu chuẩn định giá.
– Phần 4 – Nhà kính trồng lan, nhà che – Giới thiệu.
– Phần 5 – Làm giàn treo cho lan, móc treo, sạp kệ.
– Phần 6 – Lắp đặt hệ thống tiêu, tưới nước cho hoa lan.
– Phần 7 – Chọn chậu và làm giá thể trồng lan.
– Phần 8 – Kỹ thuật nhân giống hoa lan.
– Phần 9 – Nhân giống lan Mokara – lan cắt cành.
– Phần 10 – Nhân giống lan vũ nữ.
1. Nhân giống nhóm lan Cattleya.
– Chúng ta có thể nhân giống nhóm lan Cattleya bằng cách tách các giả hành.
Các bước tiến hành như sau:
Lan Cattleya có các giả hành đủ tiêu chuẩn nhân giống.
– Cắt giả hành với những lưỡi dao sắc bén sạch. Sau đó, dùng thuốc trừ nấm hoặc sáp nến chảy hoặc bột vào chỗ cắt để ngăn ngừa nhiễm vi khuẩn.
– Sau đó, bạn có thể trồng nó ngay lập tức hoặc để nó 2 – 3 ngày và cây trồng nó khi bạn muốn.
– Khoảng thời gian tốt nhất để cắt hoa lan là tháng bảy vì thời gian này, hoa lan làm cho rễ mới rất nhanh và đang phát triển rất tốt.
Nhân giống lan Cattleya: Các giả hành đã được tách.
2. Nhân giống lan hồ điệp từ nuôi cấy phát hoa.
Bước 1: Tạo chồi sinh dưỡng từ phát hoa.
- Vật liệu:
Phát hoa lan Hồ Ðiệp được thu khi hoa đã nở hết trên cành. Chọn những phát hoa to khoẻ, cắt những đốt chứa mắt ngủ dài 4 cm, tách bỏ vỏ bao quanh mắt ngủ. Tình trạng mắt ngủ phải còn trắng xanh hay hơi đỏ của màu phát hoa, loại bỏ những mắt ngủ bị hoá đen và bị trầy xước.
- Tiến hành khử trùng:
– Lau nhẹ mắt ngủ bằng cồn 70 độ.
– Tiến hành lắc với xà phòng loãng trong 3 phút và rửa lại bằng nước sạch để loại bỏ hết xà phòng.
– Trong tủ cấy, mẫu được ngâm trong cồn 70o trong 1 phút, sau đó được khử trùng với dung dịch javel có nồng độ 1: 5 trong 25 phút.
– Tiến hành rửa lại mẫu bằng nước cất vô trùng (3 lần).
– Loại bỏ hoại tử, cấy mẫu lên môi trường MS có bổ sung BA 3 mg/l.
– Điều kiện nuôi cấy: mẫu nuôi cấy được đặt trong điều kiện: 25oC, 12 giờ chiếu sáng và ẩm độ là 80%.
– Sau 10 tuần nuôi cấy, các chồi sinh dưỡng hình thành từ mắt ngủ phát hoa và mang các lá non đủ rộng để làm nguyên liệu khởi tạo PLB từ mô lá.
Nhân giống lan Hồ điệp: Sự hình thành chồi dinh dưỡng từ phát hoa.
Bước 2: Khởi tạo PLB từ mô lá.
– Các mẫu lá thu được từ các chồi sinh dưỡng được cắt theo kích thước 5 x 5 mm. Các mẫu lá được đặt nuôi trên môi trường MS 1/2 bổ sung các chất điều hoà sinh trưởng thực vật NAA 1mg/l, BA 10 mg/l, Adenin 10 mg/l
Sau 10 tuần nuôi cấy:
– Các PLB được hình thành chủ yếu từ các mảnh lá ở phần gốc và ít ở các mảnh lá phần đỉnh. Lá và thân mặc dù có những nét giống nhau về hình thái giải phẫu nhưng khác nhau về cách sinh trưởng và cách sắp xếp các mô. Lá có sinh trưởng tận cùng hữu hạn. Do đó, để có sự phát sinh hình thái mới, đỉnh lá cũng cần phải có sự phân hoá của các tế bào nhu mô để trở về trạng thái mô phân sinh.
– Sau một thời gian, các chồi xuất hiện xung quanh mép lá (nơi có vết thương) tiếp tục phát triển trong khi phần mô lá ban đầu bị hoại đi. Phiến lá ban đầu được sử dụng như nguồn dinh dưỡng khởi đầu cho PLB và cho chồi sau này nhưng hệ thống mạch của chồi được hình thành thì hoàn toàn độc lập với hệ thống mạch của mô mẹ.
Nhân giống lan Hồ điệp: Sự tạo PLB từ mô lá.
- Sự tái sinh chồi từ PLB.
– Theo nhiều tác giả khi tái sinh thành cây con từ PLB chỉ cần sử dụng các môi trường khoáng có bổ sung nước dừa, peptone, khoai tây… mà không sử dụng bất kỳ chất điều hòa tăng trưởng nào. Tanaka và Sakanishi (1985) và Tanaka (1987) đã sử dụng môi trường Knudson C cải tiến, môi trường Hyponex cải tiến, còn Haas-von Schmude (1983,1985) sử dụng môi trường MS trong việc tái sinh cây con từ PLB. Griesbach (1983) sử dụng môi trường Murashige và Skoog cho việc tái sinh cây con từ PLB, trong khi Lin (1986) sử dụng môi trường Knudson C cải tiến có bổ sung BA (1 mg/l) để chuyển PLB thành cây con.
- Sự ra rễ.
– Thông thường các chồi tái sinh từ PLB sẽ ra rễ và phát triển mạnh trên môi trường có bổ sung nước dừa, chuối, khoai tây… mà không cần bất kỳ chất điều hòa tăng trưởng nào hết. Tuy nhiên, việc này còn tùy thuộc vào giống. Có một ít giống rất dễ đẻ chồi nách làm chồi chính phân nhánh không phát triển rễ được, lá nhỏ, thân chồi kéo dài, vì vậy, chồi thường tồn tại ở dạng cụm chồi. Để khắc phục điều này, cấy từng chồi riêng lẻ lên môi trường có hormone tăng trưởng IBA với nồng độ 0.5 – 1 mg/l, chồi sẽ ra rễ dài, lá to. Sau 3 – 4 tháng nuôi cấy có thể đem cây con ra trồng ngoài vườn ươm.