Loài lan sống ở môi trường nhiệt đới

Loài lan sống ở môi trường nhiệt đới

Rừng mưa nhiệt đới trên khắp thế giới là nơi sinh trưởng của đa số loài lan cộng sinh, đã tiến hóa ở đó từ khi có rừng. Hàng ngàn chủng loại đã thích ứng với lối sống trên không, vốn cho chúng nhiều lợi thế hơn các loài cây sống trên mặt đất. Chúng bám chặt vào thân cây rừng, thường nằm cao trên tán lá, nơi chúng được hưởng ánh sáng xuyên qua đám lá trong mùa sinh trưởng và chịu đựng toàn bộ ánh sáng mặt trời trong mùa khô. Vào lúc này, cây lan thường rụng hết lá và bước vào một thời kỳ bán ngủ đông, tự điều chỉnh bản thân theo mùa của cây chủ đến khi các cơn mưa kích động một cuộc sống mới.

Để đối phó với những điều kiện cao điểm của mùa khô và mùa mưa, cây lan hình thành những phương pháp sống còn của riêng chúng, bao gồm các bộ phận chứa nước, được gọi là túi nước và những bộ rễ trên không được dùng để hút hơi ẩm xung quanh. Hầu hết thời gian trong năm, các cơn mưa vùng nhiệt đới hay các đợt sương mù thường xuyên thổi qua tán lá và cung cấp đầy đủ nhu cầu về hơi ẩm cho các cây lan.


Loài lan Seidenfadenia Mitrata định cư tại những khu rừng khô của Công viên Quốc gia Phu Kradung thuộc miền Bắc Thái Lan, nơi chúng mọc trên những thân cây rụng hết lá trong mùa khô. Ngay trước mùa mưa, chúng nở rất nhiều hoa trên những cành cây trơ trụi.

Rừng mưa nhiệt đới có mặt trên khắp thế giới, kéo dài từ phía Nam vùng Xích đạo đến châu úc và New Zealand, nơi mà chúng trở nên những khu rừng mát mẻ và điều hòa hơn, đồng thời nó cũng là ranh giới xa nhất về phía Nam của giống lan cộng sinh, ở phía Bắc đương xích đạo, lan cộng sinh phát triển qua vùng Trung Mỹ đến Mexico, qua Mã Lai cho đến Philippines và Đông Nam Á, rồi leo đến tận chân dãy núi Himalaya ở Nepal. Các điều kiện sinh sống thay đổi rất nhiều qua các vùng nói trên và các loài lan đều thích ứng với từng nơi khác nhau. Điều kiện khô ráo của sa mạc hay ẩm ướt của đầm lầy đều không phải là trở ngại cho những loài cây dũng cảm đó: lan là loài luôn hiện diện ở mọi vùng khí hậu mà thiên nhiên đưa ra.

Rừng và tàng cây bao phủ ở mỗi nơi đều khác nhau tùy thuộc vào độ cao và như vậy điều kiện sinh sống cũng thay đổi theo, ở độ cao ngang với mực nước biển, rừng khá dày đặc, ít có ánh nắng mặt trời xâm nhập, trong khi những cây ở vùng cao hơn mọc thưa dần đến tận sườn núi, nơi ít được bảo vệ để chống lại các yếu tố bên ngoài.


Loài lan Cymbidium Aloifolium này sống trên một chỉa ba của một thân cây lớn tràn đầy ánh nắng mặt trời của Công viên Quốc gia Phu Kradung ở Thái Lan, đây cũng là một loài thảo mộc sống dai. Nó chịu đựng được ánh nắng gay gắt miền nhiệt đới và sẽ phát triển rất mạnh để tạo ra tán lá lớn trong mùa có gió mùa.


Lan Eria Albidotomentosa là một giống chịu được độ cao mọc trên đất hoặc các tảng đá. Trong môi trường tự nhiên, làn sương mù thổi qua cây cối vào đầu buổi sáng sẽ cung cấp cho chúng nhiều hơi nước để duy trì sự sống qua suốt mùa khô. Chúng là loài cây biết tận dụng cơ hội. tạo những chỗ trú ẩn cho riêng mình ở những nơi mà loài cây khác không sinh sống được.

 
Lan Coelogyne Nitida có thể sống cộng sinh trên đầu những ngọn cây cao hoặc dưới mặt đất. Nếu bị rơi khỏi cây chủ, chúng vẫn sống đến khi nào quá trình cạnh tranh sinh tồn với những loài thảo mộc khác không quá gay gắt và vùng đất đó phù hợp cho chúng. Chúng vẫn phát triển và nở hoa một cách tự nhiên giống như ở điều kiện cộng sinh.

Ảnh hưởng của độ cao

Người ta tìm thấy lan ở mọi độ cao, thích ứng với mọi môi trưởng xung quanh và định cư một cách yên ổn tại đó. Trong trồng trọt, chính độ cao mà loài lan vốn đã thích ứng trong môi trưòng tự nhiên sẽ quyết định nhiệt độ nuôi trồng, vì vậy biết được độ cao mà chúng thường sống quan trọng hơn là biết nơi xuất xứ của chúng.

Nói chung, loài lan ưa bóng râm, chẳng hạn như giống Phalaenopsis, thường sinh sống ở những vùng ngang với mực nước biển; tán lá to và hầu như mọng nước của chúng có mục tiêu thu hút ánh sáng càng nhiều càng tốt, trong những vùng có bóng râm dày đặc của khu rừng. Tiến lên vùng cao hơn và đến tận ranh giới băng tuyết của dãy núi Andes ở Nam Mỹ, người ta bắt gặp những loài lan ưa bóng râm và khí hậu mát mẻ như loài Odontoglossum và Masdevallia. Vì không khí loãng ở độ cao khoảng 3.000 m nên sương giá ban đêm không gây tác hại cho chúng, mặc dù ở chế độ nuôi trồng, nhiệt độ xuống gần với độ đóng băng chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng xấu cho chúng, ở độ cao 1.250 m trong vùng Khasia Hills ở Ấn Độ, loài lan xinh đẹp có hoa màu xanh da trời Vanda Coerulea định cư trên những thân cây sồi còi cọc, nằm ngoài ánh nắng mặt trời qua một khoảng thời gian trong năm và phơi mình trước những điều kiện gay gắt của môi trường khô hạn. Ở một thái cực khác, loài lan cộng sinh Lycaste thường mọc ở dưới những cành cây nghiêng mình qua dòng nước trong những vùng có bóng râm dày đặc. Ở đó, lá của chúng phát triển rất to và có kết cấu mảnh để tận dụng tối đa số ánh sáng ít ỏi.


Loài lan Bulbophyllum Blepharistes là một giống cây nhỏ bé, tầm thường. Tuy vậy, thật đáng ngạc nhiên về khả năng sinh sống của nó, sinh trưởng tốt ngay trên những tảng đá trơ trụi và thiếu điều kiện sinh sống. Ở đây, nó đang phát triển qua một tảng đá phủ đầy địa y. Các túi nước có nhiều lóng dài.

Một số vùng khô hạn trên thế giới có nhiệt độ rất cao và vài nơi ở châu úc vẫn có những loài địa lan kỳ lạ nhất có thể chịu đựng nhiệt độ đặc biệt đó qua một khoảng thời gian trong năm.


Khi nở hoa, lan Dendrobium Trigonopus tạo ra nhiều mảng vàng ấn tượng giữa đám thân cây trơ trụi.


Lan Vanda Pumila là thân đơn với hệ thống rễ dồi dào bám chắc vào thân cây chủ.


Lan Dendrobium Primulinum là một trong những giống Dendrobium xinh đẹp nhất từ Thái Lan, được tìm thấy trong những khu rừng rậm của quận Pai. Khi nuôi trồng, chúng tỏa ra hương thơm khá ngọt ngào.


Giống lan Dendrobium Pulchellum đang mọc cộng sinh trên chỉa ba của một thân cây lớn. Loài lan này vẫn giữ lại lá cho đợt phát triển mới nhưng hoa sẽ tàn qua đợt phát triển cũ. Nó thích vùng đất khô, cây cối trụi lá và người ta có thể nhìn thấy nó nở hoa ngay từ xa.


Những vùng đất được bồi bằng rác của các khu công nghiệp, chẳng hạn như vùng đầm lầy này có thể nhanh chóng được loài lan đến cư ngự. Thật khó để giải thích một số loài lan – trong trường hợp này là “lan ong” (Ophrys Apifera), đến định cư tại những khu vực đó như thế nào và tại sao chỉ trong một vài năm, chúng phát triển thành những quần thể lớn.


Lan bướm lớn (Platanthera Chlorantha) là một giống lan xinh đẹp, nở hoa vào mùa hè với những cành mang hoa cao lớn. Chúng mọc trên những vùng đất bỏ hoang có dương xỉ bao phủ.

Add a Comment

Your email address will not be published.