NHỮNG ẢNH HƯỞNG DI TRUYỀN CỦA HỌ LAN CATTLEYA – BÀI 2
Cattleya (Laelia) flava đã được lai tạo để tận dụng cái màu từ vàng đến màu vàng đồng của hoa. Cây lan được lai tạo sẽ có đặc điểm của nó là hình dạng và kích thước hoa, , môi nhỏ và mất đi mùi thơm, phát triển tốt.
Cattleya forbesii là một loài khác mà những đặc tính của nó, khi lai tạo màu vàng đồng và vàng sẽ nổi trội. Cây lai sẽ nhận được ưu điểm về hình dạng hoa bẹt, rộng mở với cái môi nhỏ. Hậu duệ của nó với những giả hành mỏng và số lượng hoa không nhiều. Cây lai từ nó sẽ ra hoa từ mỗi chồi mới và gần như là ra hoa quanh năm.
Cattleya granulosa và những loài có quan hệ gần với nó, sẽ truyền cho lan lai hình dáng và kích thước hoa, thói quen phát triển, hình dáng của môi, số lượng hoa và thể chất mạnh khỏe. Cây lan lai từ nó sẽ có hoa bẹt. Loài này đã được dùng để tạo ra loài lan lai có hoa màu đỏ đến màu đồng.
Cattleya (Laelia) harpophylla cũng tương tự với huệ duệ của loài C. cinnabarina. Hoa của đám hậu duệ có màu cam, số lượng hoa nhiều, dáng bẹt, môi hoa nhỏ. Cây lan lai từ nó hình như không có hương. Loài lan lai này đặc biệt có giả hành rất nhỉ, gần như cây sậy. Vì vậy mà cây lai cũng có đặc tính tương tự là thân cây mảnh và khá cao.
Cattleya intermedia có đặc điểm nguyên thủy của giống Cattleya là kích thước cây trung bình, ra hoa vào mùa xuân. Di truyền đối với các loài lai là số lượng và kích thước hoa, thói quen sinh trưởng, hình dạng của môi. Cây lai có khuynh hướng ra hoa màu cây tùng lam.
Cattleya var. aquinii là nguồn gốc của những cây Cattleya hiện này với những cánh hoa có đốm. Những cây lai trước đây chịu ảnh hưởng xấu về hình dạng hoa với các cánh hoa nhiều hay ít bị uốn cong về phía trước che lấp cả trụ hoa. Tiếp tục cho lai với những cây có cánh hoa thẳng và bẹt hơn làm cho cánh oa uốn cong và hình dạng hoa cũng dẹt hơn.
Cattleya labiata là loài có khả năng thay đổi nhất trong các loài Cattleya. Những bông hoa thuộc nhóm có màu hoa oải hương truyền lại cho những cây lai màu hoa, hình dáng môi, hình dáng và kích thước hoa của nó.
Một thí dụ khác về khả năng biến đổi trong Cattleya biliata là hình thành màu xanh dương. Màu xanh sẽ giảm đi trừ khi ta cho lai với loài khác cũng có màu xanh. Những loài này sẽ ra hoa do thời gian chiếu sáng ban ngày dài hơn, vì vậy muốn có kết quả như thế thì cần kiểm soát thời gian chiếu sáng vào ban ngày.
Cattleya loddigesii là một loài khác, có quan hệ rất gần với loài Cattleya harrisoniana , mà những loài có kích thước cây từ nhỏ đến trung bình có đặc tính nổi trội là ra hoa vào mùa xuân. Đặc biệt đối với những cây trồng mang tính đa bội nhiễm sắc thể thì chuyển giao mạnh về màu sắc kích thước và số lượng hình dáng hoa và môi nhỏ. Tính chất chung là ở cánh hoa và lá đài có những vết đốm thưa. Những cây khỏe mạnh và đã lai tạo thì thường ra hoa hai lần trong một năm.
Cattleya leuddemanniana, có hoa đẹp, nhưng ít khi dùng để lai tạo. Loài này thường ra hoa vào tháng Ba, nhưng khi đã lai tạo thì thường ra hoa theo loài lai với nó. Là loài có tố chất kém và có xu hướng đem theo đặc điểm này vào những cây lai làm giới số lượng hoa, thường chỉ có hai hoa.
Cattleya maxima, một loài có ở Ecuador, chuyển giao cho hậu duệ khả năng phát triển mạnh, cấu trúc đẹp, môi cân đối, sẫm màu. Loài này có hai chủng loại, một loài có ít hoa nhưng hoa lớn, một loài có nhiều hoa nhưng hoa nhỏ hơn. Khi ta lai tạo với cây có nhiều hoa, thì ta sẽ có cxa6y lai nhiều hoa. Trong số các hậu duệ không tiếp thu được những điểm vượt trội thì đôi khi hoa có kết cấu không đẹp và các cánh hoa có khuynh hướng tạo thành một bông hoa rất hở.
Nguồn: Hội Hoa lan Hoa kỳ
(Còn tiếp)
Kỳ sau: NHỮNG ẢNH HƯỞNG DI TRUYỀN CỦA HỌ LAN CATTLEYA – BÀI 3