Các dòng lan

Các dòng lan

Không có một loài thảo mộc nào được lai giống với một mức độ nhiều như loài lan. Chúng là loài cây đã tiến hóa rất nhiều và hiện nay vẫn còn tiến hóa. Điều đó kết hợp với tính phụ thuộc vào côn trùng để thụ phấn, đã làm cho chúng rất dễ lai giống với rất ít trường hợp hạn chế. Ở nơi hoang dã, việc lai giống là một hiện tượng khá thông thường và điều đó đã được minh chứng, khi việc lai giống nhân tạo đã đưa đến những bông hoa giống hệt như loài lan chính. Chẳng hạn như lan Laelia Gouldiana được xem như một loài lan lai giống tự nhiên giữa loài Laelia Anceps và Laelia Autumnalis.

Trong môi trường nuôi trồng, việc lai giống đã phát triển nhanh chóng từ giữa thế kỷ 19, khi người ta hiểu được kết cấu độc đáo của hoa lan. Nhiều cuộc thí nghiệm ban đầu đã thất bại, vì những người trồng tỉa thời đó không hiểu nhiều về tính phù hợp hay mối tương quan giữa các loài lan với nhau. Tuy nhiên người ta cũng sớm nhận thấy rằng: đa số các loài sẽ sẵn sàng giao phối với loài khác trong cùng một họ để tạo ra những giống lai mới. Người ta cũng phát hiện rằng: có thể lai giống giữa hai họ lan nếu chúng có những đặc tính tương đồng. Chính đặc tính dễ giao phối giữa các loài và các họ này đã làm cho loài lan khác biệt với những loài thảo mộc khác.

Có một số loài lan, chẳng hạn như lan thuộc họ Cymbidium, chỉ có thể cho ra những giống lai giữa các loài với nhau và những cố gắng lai chúng với lan thuộc họ khác nhưng có quan hệ họ hàng đều bị thất bại. Tuy nhiên, từ một ông tổ chung các giống lan Cymbidium từ những nơi hoàn toàn khác nhau của thế giới, cách xa nhau hàng ngàn dặm, vẫn có thể giao phối với nhau, chứng tỏ rằng chúng vẫn giữ một mối liên hệ gần gũi cho dù đã bị cách ly. Cymbidium Devonianum có xuất xứ từ vùng núi Himalaya vẫn có thể lai giống với Cymbidium Madidum từ miền Bắc nước Úc, lan lai giữa hai loài này có bông hoa với những đặc tính nằm ở giữa hai loài.


Bị ảnh hưởng nhiều của giống lan Oncidium trong việc hình thành giống lan lai giữa 3 loài này, hoa của loài lan Wilsonara “Ngủ ngon” được mọc ra trên những nhánh cao, cánh và đài hoa có các hoa văn rất sặc sỡ.

Trong số những loài lan hài, loài Paphiopedilum và Pharagmipedium có vẻ khá giống nhau. Lai giống của loài thứ nhất cho ra những kết quả rất dị thường. Tuy nhiên, chúng không thể lai giống Phragmipedium của Nam Mỹ được. Mặc dù giữa hai loài lan có vẻ như có những nét tương đồng, các đường tiến hóa song song đã dẫn chúng đi theo những hướng khác nhau, làm gen của chúng trở nên khác biệt nhau và có vẻ như không phối hợp với nhau được. Điều này rất đáng ngạc nhiên khi chúng ta thấy rằng một số loài lan Paphiopedilum có nhiều hoa và cánh hoa dài, chẳng hạn như P. Rothschildianum và P. Parishii, rất giống với những loài lan Phragmipedium hay P. caudatum và P. pearcei, hơnn những giống Paphiopedilum khác.


Lan Odontoglossum Violetta Von Holm có những nhánh cao thẳng đứng, với các bông hoa có màu sắc sáng trong mùa thu. Giống lai thanh nhã này được tạo ra từ loài Odontoglossum Bictoniense và loài O. Rossii.

Từ vô số giống lai đã xuất hiện nhiều dòng lan tập hợp đông đảo những loài lan có họ hàng với nhau. Trong số đó, dòng được nhiẻu nguời ưa chuộng nhất là dòng Cattleya, dòng Odontoglossum và dòng Vanda. Trong số ba họ lan tự nhiên đó, có thể có những dòng lai tạo từ hai họ với nhau (Họ Laelia x họ Cattleya = dòng Laeliocattleya) cho đến 6 họ với nhau (Cattleya x Brassavola x Broughtonia x Laelia x Schomburgkia x Sophronitis = Mooreara) và sau một thời gian ngắn có đến 9 họ với nhau (Cattleya x Brassavola x Broughtonia x Cattleyopsis x Diacrium x Epidendrum x Laelia x Schomburgkia x Sophronitis = Sallyyeeara). Ở đây dường như không có một giới hạn nào cho bội số đó, vốn đã mang lại nhiều kết quả rất đáng kinh ngạc.

Hiện nay, chúng ta không thể phối giống giữa loài Angraecum với loài Phalaenopsis và chỉ có thể thử nghiệm với bất cứ kết quả nào may mắn có được. Người ta cũng thử lai tạo giữa loài Angraecum với loài Vanda nhưng không có nhiều kết quả khả quan.


Nhiều thế hệ nuôi trồng chọn lọc với các loài cá biệt đã tạo ra loài Brassolaeliocattleya sắc thái “Bi thương”, có những bông hoa đẹp màu xanh cam với cánh môi vàng đậm. Giống lai đương đại này nở hoa trong mùa thu.


Lan Laeliocattleya Elizabeth Fulton “Lịch sử” là một giống lai lá đơn, chỉ có một lá ở mỗi giả hành với những bông hoa có màu sắc sặc sỡ kết hợp cánh và đài hoa màu vàng với một cánh môi màu đỏ sẫm.


Những giống lai như Dendrobium Emma Trắng (trái) và Trakool (phải) đỏ được lai giống ở Đông Nam Á, để người hâm mộ trồng trong chậu và phục vụ cho ngành kinh doanh bán lẻ. Từ đó chúng được vận chuyển đến khắp nơi trên thế giới. Hoa của chúng rất lâu tàn.


Lan Phalaenopsis Người Anh em Hoang dã là một trong những giống lai tuyệt vời, có các bông hoa nhiều màu sắc với những hoa văn hấp dẫn trên cánh và đài hoa. Chúng nở hoa đặc biệt dễ dàng và nhiều lần trong năm.


Lan Laeliocattleya Chinco là một giống lai có máu sắc tuyệt vời, nở ra những bông hoa đỏ tía và cánh môi có màu đậm hơn nhưng không quá lớn đối với bông hoa. Lan này nở hoa vào mùa thu.

Add a Comment

Your email address will not be published.