GIỐNG CYPRIPEDIUM
A. Loài Cypripedium fasciolatum
Loài này có một tên đồng nghĩa là C. franchetii Rolfe. Có thể điều này là không đúng, vì hoa của loài C. franchetii nhỏ hơn nhiều so với loài C. fasciolatum. Có thể kết luận rằng, C. franchetii là biến loài của C. fasciolatum thì dễ chấp nhận hơn. Cả hai loài này được phân loại chung vào họ C. macranthum.
PHÂN BỐ THEOI ĐỊA DƯ. Loài này được cho là xuất xứ từ tỉnh Vân Nam, Trung quốc. Còn loài C. franchetii thì được cho là xuấ xứ ở tỉnh Sichuan, Trung quốc.
MÔI TRƯỜNG SỐNG. Trong rừng tạp hoặc rừng thông trên độ cao 2.000-3.200 m là nơi thích hợp đối với loài lan này.
NHỮNG LƯU Ý KHI TRỒNG. Tham khảo cách trồng loài C. cordigerum, cũng đúng với loài Cypripedium trên vùng Himalayas này.
MÔ TẢ. Loài này có hoa khá lớn, đo được 11,5 cm. Các lá đài có màu vàng, với những đường gân (vein) đỏ. Các cánh hoa dài, quăn có cùng màu với các lá đài. Bầu nhụy hoa có màu hồng tươi đậm và các gân màu đỏ đậm. Cũng không phải tất cả đều có màu như thế, cũng có một vài cây thuộc loài này lại có gân màu đen.
Những hoa của nhóm nhỏ hơn, như var. franchetii, thì chỉ đo được có 4,3 cm. Biến loài này được thấy nhiều lông tơ.
MÙA RA HOA. Tháng Sáu (cho cả các biến loài)
B. Cypripedium flavum Ward
Đồng nghĩa với loài C. luteum Franch.
PHÂN BỐ THEO ĐỊA DƯ. C. flavum là loài lan đặc hữu của Trung quốc, ở đó người ta coi là loài đặc hữu và rất phổ biến. Chúng sinh trưởng ở những phần đất của các tỉnh Vân Nam, Sichuan và Hubei, và ngày nay vẫn còn rất phong phú ở biên giới Trung quốc – Tây Tạng.
MÔI TRƯỜNG SỐNG. Loài lan này mọc trên độ cao 2.700-3.400 m, thông thường chúng xuất hiện ở gần những dòng kênh đóng băng, rễ của chúng bán vào các đám rêu trên hầu hết các lớp đá vôi trong các rừng thông và tạo thành bụi hướng về hướng đông bắc.
NHỮNG LƯU Ý KHI TRỒNG. Loài này cũng đã được trồng ở nước Anh qua thế kỷ 19. Nhưng cho đến nay không ai chắc chúng còn được trồng rộng rãi ở đó hay không. Những bộ sưu tập vừa qua từ các vùng hoang dã, làm cho việc trồng loài này lại được lưu ý. Để trồng thành công loài này, các bạn tham khảo cách trồng loài C. cordigerum.
MÔ TẢ. Tất cả các bộ phận của cây này đều có lông tơ, trừ tràng hoa (các cánh hoa và bầu nhụy hoa). Thân cây vươn cao, đo được 30-45 cm. Các lá uốn nếp một cách cứng cáp, vỏ lụa của lá bao bọc lấy thân. Có 4-5 lá với màu xanh đậm.
Chỉ có một hoa với màu vàng cờ-rôm với những cái gân màu hổ phách che phủ trên bầu nhụy, mặc dù vẫn có một số cây có màu xỉn hơn. Chiều ngang của hoa đo được 6-9 cm.
Lá đài sau hình trứng, đầu nhọn, ngả về phía trước che phủ lên phần túi, trông chúng gần như nằm ngang. Còn các lá đài khác thì có hình lõm lòng chảo và áp sát vào mặt dưới của bầu nhụy.
Các cánh hoa, phẳng và nằm ngang. Đầu cánh hoa ngước lên ở một góc độ nào đó, chúng có hình dạng của một mũi mác, đầu nhọn. Túi có hình bán cầu và mặt bụng của nó hơi phẳng.
MÙA RA HOA. Tháng Năm và tháng Sáu.
TÊN CHUNG. Loài lan hài đẹp này được đặt tên là Proud Margaret vào thế kỷ 19 khi người ta phát hiện ra chúng ở miền tây Trung hoa. Sau đó thì người ta đã quên mất cái tên chung này trong các thuật ngữ thông thường, song dù sao, vì nó là loài ít được biết đến cũng như ít được nuôi trồng ở phương tây, và cái tên này rồi cũng không được những người bản xứ dùng./.
Kỳ sau: Giống CYPRIPEDIUM (Phần 21)
Hình trên: Lan hài Cypripedium flavum Maculata