Paphiopedilum volonteanum (Sander) Stein
Tên cũ
Cypripedium volonteanum (Sander) Stein
Trùng tên
Cypripedium hookerae var. volonteanum (Sander) Rolfe
Paphiopedilum hookerae var. volonteanum (Sander) Braem
Dẫn nhập
Tài liệu gốc của dòng này là Cypripedium volonteanum được ghi ngày 5 tháng Bảy, 1890, khi đó cây lan được giải thưởng của Hội Thực vật Hoàng gia, điều này được ghi lại trong tạp chí The Garderners’ Chronicle. Trong bản báo cáo này có bao gồm cả cây được đưa đến từ Sander & Co., được giải thưởng với cái tên C. volonteanum vào ngày 25 tháng Năm, cùng năm đó. Rolfe đã đưa ra bản mô tả đầu tiên sau đó hai tuần trong cùng một tạp chí. Cách nhìn của Rolfe rất rõ:
“Loài Cypripedium này trông rất hấp dẫn, vừa qua được giới thiệu ở Borneo, được biết với tên C. Volonteanum, mặc dù tôi còn nghi ngờ rằng, xét về tính chất thực vật thì nó còn hơn một biến loài khá nổi tiếng, đó là C. Hookerae”.
Đương nhiên, sự khác biệt là rất nhỏ, và như đã trình bày một cách chủ quan, Rolfe viết:
“Lá của chúng hẹp cân đối hơn lá của thể gốc, các cánh hoa rộng hơn và đầu cũng tù hơn, phần hở theo chiều ngang của môi thắt lại ở phía dưới, và miếng nhụy lép rất giống hình tròn, không có vết khía. Về phương diện khác, nó rất giống với cây Cypripedium hookerae nguyên thủy.”
Vì miếng nhụy lép không có “khía” , vì vậy không thể nói rằng những đặc điểm của nó là không ổn định trong phức hệ Paph. hookerae. Những minh họa tương ứng với dòng này được thấy trong các ấn phẩm đều chỉ hoa có miếng nhụy lép mà ở đó có những khía rất rõ ở đỉnh của nó. Thực tế, sự giống nhau là thật đối với hoa của tất cả các cây còn sống, đã mô tả về loài Paph. volonteanum mà chúng tôi đã kiểm tra. Vì vậy, việc xác định của Rolfe, có thể là một sự diễn giải không đúng, vì sự diễn giải đó dựa trên “một bông hoa đã chết khi còn ở nơi hoang dã”.
Năm 1987 và 1998, ông ấy cấp quyền tác giả của loài có tên là Paph. hookerae var. volonteanum cho Kerchove de Denterghem (1894), nhưng điều này lại dẫn đến sự chuyển ngữ nhầm. Kerchove, một tác giả người Bỉ, ông ấy viết bằng tiếng Pháp, ông ấy viết chữ “v.”, đó không phải là chữ tắt cho một biến loài như bản dịch của Cribb. Trên cùng một trang trong cuốn sách của Kerchove, rõ ràng ông ấy dùng “var.” để chỉ một biến loài. Ông ấy viết tắt chữ “v.” để chỉ động từ ‘voir’, tức là ‘nhìn, thấy’. Điều này chứng tỏ rằng Kerchiove đơn giản là coi Paph. volonteanum chỉ là đồng nghĩa với Paph. hookerae, chứ không có nghĩa là mô tả một biến loài của cây này hay cây kia.
Nguồn gốc tên gọi
Chưa ai biết lý do vì sao lại có tên volonteanum. Không thấy có chỗ nào cho biết nguồn gốc của từ này. Có lẽ rằng, tên này có quan hệ tới một trong những khách hàng của Sander.
Mô tả
Nói chung, những gì đã mô tả là Paphiopedilum hookerae có thể cần được theo dõi tiếp. Lá của loài Paphiopedilum vollonteanum rõ ràng là hẹp hơn, và ở mặt dưới có những đốm màu đỏ tía, các cánh hoa rộng hơn và đầu cánh hoa tù hơn, và phần dưới miệng của túi hẹp hơn. Các cánh hoa rộng khoảng 2,5 cm, với màu đỏ tía sáng ở phần đầu, tiếp đến là những chấm càng về phần chân càng dầy hơn. Hơn nữa, Paph. volonteanum là một thực thể có sự khác biệt nhiều hơn xuất hiện ở vùng đất cao hơn.
Phân bố và thói quen sinh trưởng
Ở Borneo. Chỉ được tìm thấy chúng ở Sabah, trên độ cao 60 đến 2.300 m. Loài này mọc ở các môi trường khác nhau. Được biết là chúng mọc ở vùng có đá cứng và trên vách đá dọc theo khe nước chảy, trong những khe đá có nhiều mùn và rêu, hoặc trong những hốc đá, ở đó có nhiều lá mục, dưới bóng râm trung bình, cũng có thể mọc trên đá hoặc trên rễ cây dưới bóng râm nhẹ gần thác nước.
Mùa ra hoa
Trong vườn trồng, Paphiopedilum volonteanum thường ra hoa từ tháng Tư qua tháng Bảy. Trong môi trường tự nhiên chúng ra hoa vào mùa xuân.
Biến loài và biến thể
Paphiopedilum volonteanum forma sandowii Braem
Đây là một biến loài thuần albino. Cây này không có bất kỳ một chút đỏ nào. Vòi hoa của nó thì một màu xanh thuần, không có vân. Lá đài sau màu xanh, mép trắng. Màu các cánh hoa xanh sáng hơn, đầu cánh hoa màu trắng. Túi cũng màu xanh đều như cánh hoa. Miếng nhụy lép màu trắng, ở tâm màu xanh. Cây này được đặt tên như trên là để vinh danh ông Leonard “Len” Sandow ở Miami, Florida, Hoa kỳ./.