CÂU CHUYỆN HÔM NAY
DÂN MÌNH GIỎI THIỆT
Ngày còn trẻ, tôi có đọc cuốn sách của nhà văn Thổ-nhĩ-kỳ Aziz Nesin, nhớ mãi câu chuyện có tựa đề “Con cái chúng ta giỏi thiệt”, trong đó có nói đến một đứa trẻ học tiếng Pháp, chỉ qua một thời gian khoảng một tháng đã biết nói “Oui” và “Non” (“vâng” và “không”).
Cái ông Aziz có tinh thần dân tộc cao nên mới ca lên như thế, chứ nếu so với dân Việt ta thì không ít người còn giỏi gấp vạn lần, thông minh gấp triệu lần người Thổ ấy chứ.
Mới mấy ngày hôm nay chứ lâu là gì, trên báo chí ca ngợi một nhà khoa học Việt Nam, tên là Nguyễn Thanh Liêm, Viện trưởng Viện nghiên cứu tế bào gốc (VINMEC), lập được bản đồ gen người Việt. Các nhà khoa học trên thế giới đã tiến hành các nghiên cứu về gen người từ năm 1990, dự án có tên là Human Genome Project (HGP), còn Việt Nam ta thì cũng mới bắt tay vào nghiên cứu mới đây thôi.
Chuyện các nhà khoa học lập được bản đồ gen cho người Việt là chuyện họ phải làm, có ăn có học thì làm được, có gì đâu mà giỏi! Vì vậy cái tựa đề của bài viết này tôi không giành cho họ, mà là để giành cho những người không biết gì mà làm nên tên tuổi.
Sau khi Tiến sĩ Nguyễn Thanh Liêm công bố công trình nghiên cứu trên thì ôi thôi, có biết bao nhiêu ý kiến (khen thì ít mà chê thì nhiều). Cái chê đầu tiên là không thể có chuyện gen của người Việt gần với gen người Thái, mà phải là gần với người Hán. Bạn khác lại bảo không, gần với người Thái là đúng vì người Việt và người Thái đều có cặp mắt hai mí. Có người hoài nghi rằng có khi ông Liêm lấy mẫu của mấy người Việt sống gần khu vực có người Thái sinh sống. Người khác nữa thì bảo thành công đó có gì là quan trọng, cái tạp chí Human Mutation mà các nhà khoa học nói rằng đó là tạp chí uy tín hàng đầu thế giới về y học, thì bạn tôi bảo chẳng có uy tín gì (vì bạn ấy chưa thèm đọc nó bao giờ)! Bạn khác khác nữa thì bảo, ối dào việc người ta đưa kết quả nghiên cứu này vào “Basic Data” thì có gì ghê gớm, “basic data” chỉ có nghĩa là “tham khảo”! Tôi dốt tiếng Anh nên rất khâm phục về trình độ dịch của bạn!
Mấy ông nhà khoa học khác còn phụ họa rằng đây là đóng góp quan trọng, cung cấp cơ sở tham chiếu có độ tin cậy cao cho các nghiên cứu ứng dụng y-sinh tiếp theo về sức khỏe người Việt có liên quan đến gen. Thế là các ông tự tâng bốc nhau thôi!
Ối chao ơi, thế giới cứ lập viện nọ viện kia làm gì, cứ mời mấy anh bạn tôi được đề cập ở trên về mà vẽ, vẽ cái gì chẳng được.
Có anh bạn lại bảo dân tộc Việt không thể là từ phương nam lên, mà phải là từ phương bắc xuống. Chắc gia phả nhà bạn đó ghi vậy. Chẳng may tôi được đọc cuốn “Lược sử loài người” của Yuval Noah Harari, nói rằng 200.000 năm trước Homo sapiens phát triển ở Đông Phi, khoảng 40.000 đến 60.000 năm sau có những lớp người này di chuyển qua Úc châu và Á châu, riêng người Á châu thì đi từ phía nam lên. Các bạn tôi chắc có đầy đủ luận cứ để phản bác lại thuyết trên. Xin bái phục.
Tôi là một người “dốt đặc cán mai” nên không dám thưa thớt, chỉ đứng dựa cột mà nghe, nghe cả hai ba bên. Chỉ có điều tôi thắc mắc, các bạn tôi phải là những người thông minh bẩm sinh, cóc cần học hành gì mà cái gì cũng biết, đặc biệt là các bạn ấy luôn cho mình là hiểu biết rộng nên trước thành tựu nào của đất nước cũng chỉ có chê, chứ ít khen lắm. Đối với các bạn này cứ phải là thành tựu của phương tây mới là đáng nói./.
Ngày 26/7/2019
Ph. T. Kh.
Hình trong bài: (1) Tiế sĩ Nguyễn Thanh Liêm; (2) Trong phòng nghiên cứu của Vinmec
