NGƯỜI GIÀ CHIÊM NGHIỆM (128)
Đã nói rồi, song thấy còn ấm ức trong lòng nên phải nói thêm chút nữa. Vì muốn làm cha thiên hạ, nên khi thấy các nghị sĩ của 27 nước trong EU ký vào EVFTA cái rụp, nên ông bạn Mỹ giận. Giận lắm!
Nếu như không có cái Hiệp định chết tiệt ấy thì việc Việt Nam phải mua thêm nhiều hàng của Mỹ là đương nhiên rồi. Tuy biết mấy anh Việt Nam khôn lỏi, chơi trò xuất siêu sang Mỹ, nhưng vì nhiều lý do, chú Sam chỉ bắn mấy cái tin nhè nhẹ, kiểu như “Việt Nam đang muốn phá giá tiền tệ”, hoặc kiểu như (đại ý) “Việt Nam là một nước bảo hộ thương mại tệ hại”, chuẩn bị cái cớ, nếu Việt Nam không chịu mua nhiều hàng của Mỹ thì chiến tranh thương mại khó là tránh khỏi. Nay thì nói Việt Nam không còn nằm trong số các nước đang phát triển nữa, mà là một nước phát triển. Chuyện này cứ để đó, sẽ có dịp nói đến.
Trong bài này tôi muốn có mấy suy nghĩ về EVFTA. Bọn chống phá cản mãi không được, giống như chó sủa theo đoàn người tên đường đang tiến. Lại có những thằng cha cất công đi vận động bằng những chiêu trò bịa đặt, bôi nhọ để cái EVFTA không hình thành, nhưng rồi bọn chúng cũng giống như “chó sủa trăng” vậy. Chó sủa thì cứ sủa, trăng vẫn theo định kỳ mà xuất hiện trên bầu trời!
Đó là tôi chửi mấy đứa chống phá nhà nước ta. Bây giờ mới nói đến suy nghĩ của tôi về EVFTA.
Cái gì cũng có hai mặt (nói vậy cũng hơi thừa), EVFTA không phải chỉ có màu hồng. Tôi nói vậy có vẻ không hợp với ý kiến của mấy quan chức nhà nước phát biểu trên các cơ quan truyền thông.
Màu hồng, như các quan chức đã nói rồi, xin không nhắc lại nữa. Chỉ tóm gọn một câu, một khi EVFTA đã được hai bên thực thì đầy đủ, nó sẽ tạo một bước chuyển về chất cho đất nước ta.
Còn những gam màu xám, trước khi chuyển sang hồng là cả một quãng đường không hề ngắn, đồng thời không hề chỉ có thuận lợi mà không phải hy sinh những thứ gì đó, trong đó có thói quen của mọi tầng lớp từ quan đến dân. Trước hết, theo tôi nghĩ là phải thay đổi thể chế. Chúng ta đã quen những thể chế dù cũ, dù lỗi thời song thay đổi trong ngày một ngày hai là không dễ.
Thứ đến, là thay đổi công nghệ, thay đổi phương thức quản lý. Nhiều doanh nghiệp của chúng ta đang sử dụng (cả trong doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp FDI) có nhiều thứ đã lạc hậu, nhất là giai đoạn chúng ta tiếp nhận vốn đầu tư nước ngoài ít chọn lọc trước đây. Tình trạng đó làm cho năng suất lao động của ta thấp, giá thành cao và tác động không tốt đến môi trường, cuối cùng là sản phẩm của ta làm ra khó được các nước ký tên trong Hiệp định chấp nhận. Vậy thì việc đưa thuế suất nhập khẩu về 0% mà các nước dành cho ta còn có ý nghĩa gì?
Thứ ba, vai trò lãnh đạo của đảng Cộng sản trong giai đoạn chuyển tiếp này sẽ như thế nào. Đây là một chuyện quá lớn nên tôi không dám bàn nhiều. Song vấn đề công nhân và công đoàn thì phải bàn nhiều đó. Trước đây, các tổ chức công đoàn từ cơ sở đều trực thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, hệ thống cũ như xương một con cá, tất cả các “xương ngang” đều gắn chặt với chiếc xương sống. Nay, những công đoàn độc lập ra đời, có khi nào có một thứ “Công đoàn đoàn kết” như của Ba Lan xuất hiện không? Thôi, về chính trị thì cũng chỉ nên nói vậy thôi, chắc chắn đảng Cộng sản cũng đã chuẩn bị đối sách. Nói nữa lại mang tiếng là “cầm đèn chạy trước ô tô”.
Có thể nói, một khi đã thực hiện đầy đủ các điều khoản của EVFTA và EVIPA là một cuộc lột xác, mà đã lột xác thì không thề không có đau đớn! Tôi hình dung cái thời kỳ quá độ từ trạng thái hiện nay sang trạng thái của một đất nước đã làm thỏa mãn các điều khoản của EVFTA như vậy. Vượt qua được thời kỳ quá độ này, đất nước ta chắc chắn sẽ đi vào giai đoạn phát triển mới. Lúc đó màu hồng mới là màu chủ đạo trong bức tranh của xã hội ta.
Cho nên, theo tôi mọi người không nên quá lạc quan, kiểu như nói “Việt Nam ngạo nghễ với EVFTA”, song cũng đừng quá lo lắng. Việc thực thi các điều khoản của Hiệp định không phải chỉ là trách nhiệm của nhà nước, mà là trách nhiệm chung , trong đó có mỗi người chúng ta, trách nhiệm của cả xã hội. Mỗi người hãy cứ lo làm tròn phận sự của mình với đất nước./.
Ngày 17/2/2020
Ph. T. Kh.