Phân giống (Sub-genus) Polyantha (Tiếp theo)
88) Paphiopedilum roebbelenii (Reichenbach fil.) Pfitzer
Tên cũ
Cypripedium roebbelenii Reichenbach fil.
Trùng tên
Cypripedium cannartianum Linden fil.
Cypripedium roebbelenii [sic] var. cannartianum Linden fil.
Paphiopedilum philippinense (Reichenbach fil.) Stein var. cannartianum
Paphiopedilum philippinense var. roebbelenii [sic] (Reichenbach fil.) Cribb
Dẫn nhập
Paphiopedilum roebbelenii được một số tác giả coi như một biến loài của Paph. philippinense và số khác thì lại cho đây là một loài lan đẹp và riêng biệt. Coi Paph. roebbelenii là một biến loài trong một số cuốn sách là một sự hiểu lầm. Người ta có thể thấy cái tên trong đó có sự kết hợp khác nhau của một hoặc hai Bs và một hoặc hai Ls (thú thực với các bạn, chữ viết tắt Bs và Ls tôi không hiểu nên xin chép nguyên văn trong tiếng Anh ra đây, bạn nào biết xin giúp cho. Nguyên văn: “One can find the name with various combinationsn of one or two Bs và one or two Ls”). Các phiên âm đầu tiên do Reichenbach đặt cho cái tên là Paph. röebbelenii. Khi dùng tiếng Đức trong khoa học để chỉ tên các cây lan thì không còn được chấp nhận nữa, do các nguyên tắc đặt tên (danh pháp), và vì thế ngày nay người ta viết tên của nó là Paph. roebbelenii.
Cypripedium cannartianum Linden fil. là một thể khác của Paph. roebbelenii, trong đó các lá đài bên không hợp lại thành lá đài kép. Các bạn có thể tham khảo thêm phần nói về phức hệ của Paph. philippinense.
Nguồn gốc tên gọi
Đặt tên roebbelenii là để vinh danh người sưu tập lan Carl Röbbenlen.
Mô tả
Paphiopedilum roebbelenii tương tự với loài mà nó có quan hệ gần gũi, đó là Paph. philippinense. Paphiopedilum roebbelenii khác ở chỗ lá của chúng hẹp hơn, đồng thời cuống hoa có lớp lông dầy hơn, cũng như miếng nhụy lép không có những điểm màu xanh. Hơn nữa, các cánh hoa của Paph. philippinense thì duỗi thẳng gần như không quăn hoặc có quăn thì cũng không đáng kể, trong khi đó, cánh hoa của Paph. roebbelenii dài hơn, buông thõng và rất quăn,
Phân bố và thói quen sinh trưởng
Paphiopedilum roebbelenii mọc trên đảo Luzon ở Philippines. Năm 1984, Valmayor cho hay nơi sinh trưởng của loài này ở vùng tự trị Antipolo thuộc tỉnh Rizal, cách Manila chừng 20 km về phía đông.
Mùa hoa
Paphiopedilum roebbelenii có thể ra hoa quanh năm. Mùa hoa chính từ tháng Hai qua tháng Ba.
Các biến loài và biến thể
Paphiopedilum roebbelenii forma alboflavum (Gruβ) Braem & Chiron
Dòng này được mô tả như là Paphiopedilum philippinense forma alboflavum bởi Olaf Gruβ. Chúng tôi đã nhìn thấy một số cây được cho là một thể albinistic của Paph. philippinense. Không loại trừ, các cây này dù nhiều hay ít đã chứng tỏ là những cây mẫu “binh thường” (normal) với các sắc tố tuy có thể thấy song mờ nhạt. Trong mọi trường hợp, màu của hoa là màu vàng xỉn, với lá đài sau gần như trắng, và các vân xanh đậm trên các cánh hoa và lá đài. Miếng nhụy lép cũng có màu vàng song lại thiếu vắng những mảng xanh thường thấy trên nó. Chúng tôi chỉ biết cây này qua những gì mà Gruβ đã căn cứ vào dòng lan này như đã được mô tả trong các công bố trước đây, và vì thế mà chúng tôi phải thận trọng trong đánh giá sau cùng. Hơn nữa, trên miếng nhụy lép lại không có mảng xanh, thực tế này chỉ có ở Paph. roebbelenii, vì vậy mà chúng tôi chuyển chúng thành loài riêng./.