MAY VÀ RỦI
Trong bài này tôi muốn nói rõ, may cho ai và rủi cho ai? Người này nhận điều may về mình rồi lại đẩy cái rủi cho người khác, thậm chí cho nhiều người khác.
Nhiều chuyện tưởng may mà hóa rủi. Hối lộ cho cảnh sát, vi phạm được bỏ qua, thế là vui ra mặt tưởng mình gặp may, khoe khoang, hoan hỉ, nhưng đó chính là mang lại cái rủi cho toàn xã hội, và biết đâu, người thân của mình gặp một dịp nào đó lại phải hối lộ cho cảnh sát. Đó là chuyện nhỏ, song nó lại giống một đốm lửa có khả năng cháy cả khu rừng.
Trong xã hội mà luật lệ chưa làm cho nhà nước pháp quyền quản lý đất nước một cách hữu hiệu, bởi còn nhiều khe hở, nhiều kẻ lách luật, nhờn luật…, lớn thì như đầu tư chui, chuyển giá để khỏi nộp thuế, bán dự án ảo, phá rừng khoét núi, nhỏ thì như chiếm dụng lòng lề đường vân vân, kể ra thì nhiều lắm.
Thế là những kẻ lách luật ấy, nhờn luật ấy, vi phạm luật pháp ấy lại có dịp hoan hỷ vì đã tích góp được nhiều đồng tiền bất chính, hí hửng vì qua mặt được cơ quan công quyền, hồ hởi vì đã gặp may, song cái rủi cho toàn xã hội thì lớn biết chừng nào. Tình trạng sạt lở núi, tình trạng lũ lụt làm cho bao nhiêu người mất nhà cửa, trong số người chết vì thiên tai ấy biết đâu lại cho có người thân của những kẻ vô pháp vô thiên? Trong số những nạn nhân vì mất tiền tỷ do mua phải dự án ma biết đâu lại chẳng có mối quan hệ quen biết nào đó?
Rồi cái bọn nhập rác thải y tế về, nếu không bị phát hiện chúng lại thốt lên “may quá, lượm được ối tiền”, trong khi cái rủi chuyển hết cho nhân viên của chúng, những người tiếp xúc đầu tiên với đống rác thải đó, tiếp đến là ra xã hội, chẳng may ai đó mua phải cái găng tay đang nhiễm trùng.
Ấy thế nhưng mà, mọi chuyện xảy ra trong xã hội, những kẻ nhóm lên những đốm lửa để cháy cả khu rừng này lại cho mình là vô can. Cứ là “sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi”. Tha hóa những công chức bất liêm rồi chúng chửi cả chế độ; tham gia giao thông không đúng luật, lấn chiếm lòng đường, vỉa hè để xảy ra tai nạn thì chúng đổ cho cơ quan công quyền nào đó chứ không phải lỗi của mình. Có ai đó là nạn nhân của những hành động trên thì chúng đổ cho cái chính quyền này không quan tâm gì đến an sinh xã hội.
Sống trong một xã hội loài người, trong một cộng đồng mà chỉ biết làm lợi cho mình, mọi cái rủi để cho xã hội, cho cộng đồng phải gánh chịu. Đó có còn là con người trong một xã hội văn minh?
Ngày 20/2/2021
Ph. T. Kh.