LAN CHÂU Á (Tiếp theo)
Các loài lan đơn thân
Các loài lan đơn thân được trồng trên một diện tích tính bằng mẫu, phần lớn trong số đó là các tông Vanda-Arachnis, có một tông riêng lẻ, thuộc phụ hệ là VANDOIEAE. Chúng được trồng rộng rãi trên thế giới.
Tông Vanda-Arachnis, về nguyên tắc bị hạn chế trồng ở các vùng nhiệt đới thuộc cựu thế giới cho đến Madagascar và miền bắc Australia. Tông này bao gồm khoảng 30-40 giống, trong đó bao gồm một vài giống mà chúng hoàn toàn không có lá (như Taeniophyllum và Chiloschista). Những cái tên của các giống lan phổ biến như thấy trong Bản Danh sách Tôn vinh các loài Lan là dựa trên hoa của chúng: Vanda, Phalaenopsis, Renanthera, Rhyncho stylis, Aerides, Ascocentrum, Doritis, Vandopsis và Angraecum. Một vài giống có khả năng là giống lai. Chẳng hạn mối quan hệ giữa hai giống bao giờ cũng gần gũi với mối quan hệ giữa hai loài trong cùng một giống (thí dụ, Vanda lá gập quan hệ gần với Ascocentrum hơn với Vanda lá mũi mác). Một số lượng lớn lan lai tạo đã xuất hiện, điều này đã làm phong phú thêm về màu sắc, hình dạng và kích thược của những giống đã từng trồng. Một số loài lan nổi tiếng của tông này lại để lại tính chất trên những cây lai, như màu đỏ từ Renanthera, màu trắng từ Phalaenopsis amabilis, màu xanh và cánh hoa tròn từ Vanda sanderana và hoa tươi lâu trong bình như Arachnis.
Đặc tính, đặc điểm của loài lan đơn thân là thân của nó vươn lên không giới hạn, và luôn gắn với màng bao (vỏ lụa), và rễ mọc cho đến tận ngọn, mặc dù đôi khi rễ chỉ mọc ở gốc. Lá của giống lan đơn thân có thể là dẹt, giống cái bút chì (ta gọi là lá terete) hoặc giữa hai trạng thái đó. Vòi hoa xuất phát từ gốc của lá, chọc thủng màng bao khi chúng phát triển. Hoa thì rất khác nhau, dày cứng và thường có 2 hoặc 4 khối phấn nhầy. Tính chất thực vật thì rất giống nhau, chúng đều không có giả hành. Ngoài ra, về kích cỡ của cây một khi đã phát triển đầy đủ chúng cũng không giống nhau, từ loài có kích thước nhỏ như Taeniophyllum đến những cây có vòi hoa cao như Arachnopsis và Renanopsis Lena Rowold, những cây này cho vòi hoa cao đến 4 m.
Ở những vùng nhiệt đới, các giống lan đơn thân là loài dễ trồng, chúng dễ thích nghi với môi trường nơi đó đồng thời cũng thích hợp trồng trong những chậu lớn với các chất trồng hỗn hợp. Trong khi chỉ có một vài giống nào đó thuộc loài lan lai ra hoa năm này qua năm khác, thì tất cả các loài thuộc giống đơn thân muốn cho chúng phát triển liên tục thì phải đáp ứng những yêu cầu cơ bản của chúng như độ ẩm liên tục cao, ánh sáng trung bình và phân bón lúc nào cũng phải đầy đủ. Nếu như phân trộn bỏ quá nhiều chung quanh gốc mà lại trồng dưới ánh nắng đầy đủ thì rễ của chúng sẽ phát triển và bám lấy chỗ phân đó và lớp vỏ lụa bảo vệ rễ sẽ trở nên mỏng hơn, nhằm làm cho việc hấp thụ phân bón nuôi cây trở nên dễ dàng hơn. Đây là một vấn đề cần được quan tâm khi trồng một cây lan đơn thân đã phát triển./.
Hình trong bài: Lan đơn thân Acampe logiflolia
Ngày 2/10/2021
Ph. T. Kh.
Kỳ sau: Giống Acampe