RỘNG VÀ HẸP
Đất nước ta có chỗ rộng chỗ hẹp. Hình hài đất nước ấy tuyệt đối không phải do con người tạo nên, nhưng nó đã ảnh hưởng đến tính cách con người, nói đúng hơn, đó là thiên nhiên đã cải tạo con người, từ hình dáng đến tính cách.
Tại sao lão nói, thiên nhiên đã cải tạo từ hình dáng đến tính cách con người? Chả là, loài người hiện đại ngày nay được các nhà khoa học đặt tên là Homo Sapiens. Thoạt kỳ thủy giống người này chỉ có màu da đen, xuất hiện ở miền nam châu Phi, qua hàng vạn, hàng triệu năm người Sapiens di cư đến khắp quả địa cầu, thế là bị thiên nhiên nơi đến cải tạo thành ra tộc người da nâu, người da vàng, người da trắng, rồi tính cách của mỗi dân tộc ấy cũng khác nhau.
Cũng là mùa mưa, cũng là mùa lũ. Người dân miền Trung bộ thì lo lắng sợ hãi, bởi núi lở, người chết, cây cối bị tàn phá. Người dân Nam bộ chưa thấy lũ về thì kém vui, lũ về ít hoặc không có lũ thì cũng mất vui vì mùa lúa năm ấy có thể bị thất bát, vụ tôm cá năm ấy cũng bị thất thu. Người dân Trung bộ, không có năm nào là không có thiên tai. Không ăn dè ăn sẻn thì chỉ có chết đói mà thôi.
Hình dạng nước mình, hai đầu phình to ở giữa thắt lại. Phần phình ra ở Nam bộ là sự bồi đắp bởi phù sa của dòng sông Mekong đến vùng đất Nam bộ tỏa ra thành chín con rồng. Người dân Nam bộ được thiên nhiên ưu đãi như vậy, tạo ra những con người phóng khoáng, hào sảng.
Người dân Bắc bộ cũng có vùng đất phình to. Cái sự phình to của miền Bắc là do cấu tạo địa chất. song đôi khi lại bị thiên nhiên thử thách, nào bão tố, nào lụt lội dẫn đến mùa lúa bị thất bát. Điều kiện thiên nhiên như thế, chúng tạo nên tính cách của người dân Bắc bộ vừa phải chống chọi với thiên nhiên, vừa cải tạo nó; hàng ngàn ki-lô-mét đê theo triền sông Hồng sông Đáy chứng minh cho điều đó.
Lão nói dài dòng như thế để cuối cùng lão chỉ vào mặt những kẻ phân biệt chủng tộc, phân biệt miền trong với miền ngoài, miền xuôi với miền ngược, rằng chúng mày có tâm địa hẹp hòi, từ hẹp hòi sinh ra ích kỷ, từ ích kỷ sinh ra chỉ biết vơ vào, làm lợi cho mình chẳng đếm xỉa đến người khác bị hại.
Trên thế giới đó là những kẻ theo chủ nghĩa bá quyền, bá chủ. Trong một xã hội thì cuối cùng những gì mà chúng đem lại là làm chậm sự phát triển và tạo ra sự hỗn loạn cũng như phá vỡ “tình làng nghĩa xóm”. Chả biết lão nói thế có quá không, song lão tin rằng kết cục sẽ như thế.
Chẳng những bọn tâm địa hẹp hòi bày chuyện chê bai tính cách người vùng này với người vùng khác, mà còn chê bai tiếng nói của vùng miền khác với mình, cho rằng chỉ có tiếng nói của vùng mình là hay là chuẩn! Bọn này ngu, bởi chúng không hiểu lịch sử của dân tộc ta, nơi mà tổ tiên, cha ông của chúng đã từng sinh sống. Hỏi người dân Nam bộ từ đâu di chuyển xuống? Miền Trung và miền bắc từ thời Trịnh Nguyễn phân tranh đó. Nguồn gốc dân tộc Việt chỉ có một – “giống Lạc Hồng, giống Tiên Rồng, Nam Bắc Trung” (trích lời bài hát ‘Bạch Đằng giang’ của Lưu Hữu Phước).
Còn ngôn ngữ. Các nhà khoa học đã khẳng định giọng Hà Nội là giọng chuẩn của ngôn ngữ Việt. Tất cả những tiếng nói của các địa phương có sự khác biệt với ngôn ngữ chuẩn, người ta gọi là “phương ngữ”. Chỉ một từ “cha” thôi mà nơi thì gọi là “bọ”, nơi gọi “bố”, nơi gọi “ba”; chỉ một từ “mẹ” thôi mà có nơi gọi là “me”, nơi gọi “mế”, nơi gọi “mệ”, nơi gọi “má”. Tôn trọng sự khác biệt giữa các vùng miền, nói rộng ra là giữa các quốc gia là thể hiện sự văn minh.
Chính nhà nước ta đã thể hiện tôn trọng sự khác biệt ấy nên mới “làm bạn với tất cả”; ở trong nước thì bảo tồn sự khác biệt về văn hóa, về phong tục của các dân tộc, các vùng miền. Điều đó chứng tỏ, tuy kinh tế nước ta chưa phát triển bằng ai, nhưng trình độ văn minh thì thuộc loại “thượng thừa”.
Những kẻ có đầu óc hẹp hòi làm sao hiểu sâu biết rộng. Chưa đến đã chê, chưa đi đã chán, chưa học đã ngán thì biết cái mẹ gì mà chê với bai? Những kẻ nào không thích sống trên giải đất này, không thích sống trong chế độ này thì tìm nơi khác hợp với mình mà sống. Có đó. Có một nơi rất thích hợp với những kẻ hẹp hòi ích kỷ, đó là cái quốc gia thường được người đời tặng cho danh hiệu “Sống chết mặc bay”./.
Hình trong bài: Một cảnh người nghiện ma túy trên đường phố của quốc gia ngộ nhận là “xứ sở văn minh”.
Ngày 16/11/2023
Ngã Thị Dã