NHỮNG ẢNH HƯỞNG DI TRUYỀN CỦA HỌ LAN CATTLEYA – BÀI 4.
(Tiếp theo và hết).
Epidendrum cũng có khuynh hướng truyền ưu điểm của mình cho những cây lai đa hệ nhưng không nhiều. Epidendrum ciliare rất nổi trội về hình dạng, kích thước của hoa và thói quen sinh trưởng. Trong một số cây lai các lá đài và cánh hoa nghiêng đối xứng làm cho bông hoa không khép kín.
Một loài được gọi là “reedstemmed epidendrum” (epidendrum có thân giống cây sậy) cũng nổi trội về nhiều mặt khi truyền cho những cây lai. Thậm chí loài Cattleya coccinea thân sậy cũng có thói quen sinh trưởng và hoa của nó trông cũng giống với cha mẹ chúng là giống Epidendrum.
Từ lâu chúng ta đã biết loài này như là Cattleya aurantiaca, ngày nay được gọi là Guarianthe aurantiaca. Là loài không có hương thơm và các cây lai từ nó cũng không có hương. Loài này có điểm nổi trội về hình dạng hoa, thói quen sinh trưởng, số lượng hoa, kết cấu đẹp, màu đậm và cánh hoa cứng. Hoa của các cây lai có khuynh hướng giống hình cái ly, và đặc điểm này cũng truyền lại cho thế hệ con cháu của chúng. Một khi cho kết hợp với loài có hoa to, thì cây lai cũng sẽ co hoa to và màu sắc bắt mắt, chúng chủ yếu ra hoa vào mùa xuân, vì thế loài này thường dùng để lai tạo.
Guarianthe bowringiana là một loài khác, cho mãi đến thời gian vừa qua mới được nhìn nhận thuộc giống Cattleya. Loài này được dùng để lai tạo rất tốt để cho ra một loài lai có màu hoa sâu đậm, được gọi là loài lan mọc thành cụm. Cũng giống như Guarianthe aurantiaca, Guarianthe bowingiana không có hương thơm, cho đến các cây lai từ chúng cũng không có nốt. Loài này có điểm nổi trội về hình dạng hoa, thói quen sinh trưởng rất mạnh mẽ, số lượng hoa, màu sắc sáng, cánh hoa khỏe và đẹp.
Guarianthe skinneri (Cattleya skinneri) là loài thứ ba trong giống này mà đặc điểm nổi bật của nó thể hiện trong các cây Cattleya có nhiều hoa với kích thước từ nhỏ đến trung bình. Hầu hết những nhận xét đối với loài Guarianthe boweingiana cũng đúng với loài này.Phần lớn những cây loài này được thêm từ alba (trắng), song thực tế chúng có những chấm nhỏ màu hồng đậm trong họng của môi. Chính vì vậy nó thực sự không hẳn là alba và những cây lai từ chúng cho ta hoa màu hồng hoặc màu hoa oải hương.
Đây là loài rất cứng cáp của Mexico, Laelia anceps, những đặc điểm nổi trội là sức chịu đựng khí hậu lạnh của Cattleya. Loài này truyền lại cho các cây lai đặc điểm vòi hoa dài và giả hành có bốn cạnh. Là loài chuyển giao có các cây lai hình dạng hoa đẹp, kích thước lớn, cánh hoa bẹt và cứng cáp. Màu sắc của hoa thì thoái hóa trong quá trình lai tạo với các giải màu khác nhau nhưng trừ màu vàng.
Cho mãi đến gần đây, nhóm này thuộc về giống (được gọi là) Schomburgkia (Hạc đỉnh) song ngày nay người ta chuyển qua Laelia, đó là Laelia splendida và sản sinh ra những cây lai với vòi hoa rất dài, hoa mọc thành cụm gần ngọn và đặc tính nổi trội là phát triển các màu đồng và màu cam lạ mắt. Chúng truyền cho hậu duệ tính chất sinh trưởng mạnh mẽ, số lượng hoa. Vì cánh hoa của chúng quăn nên có khuynh hướng truyền cho cây lai cũng có hoa có những đoạn gợn sóng.
Loài này có một quá khứ bị đẩy qua lại, từ thời điểm này tới thời điểm khác, nó được đặt vào giống Cattleya, Epidendrum, Encyclia và Euchile, nhưng nay chúng được gọi là Prosthechea citrina. Loài này ít dùng để lai tạo nhưng cũng có một số loài lai cũng khá hấp dẫn. Loài này có thói quen mọc ngược và thói quen xấu này, khi cho lai tạo với loài mọc xuôi thường cho kết quả trung tính (giữa ngược và xuôi) do vậy trồng theo kiểu ghép là thuận tiện. Loài này có hương nồng và truyền lại cho con cháu đặc tính đó cũng như hình dạng cái ly của hoa. Không may là chúng chỉ cho ta một hoặc hai hoa trên một vòi hoa và số lượng hoa là ít.
Rhyncholaelia digbyana (có một thời gian dài gọi là Brassavola digbyana), là một nguồn có môi hình tua rất nổi bật trong loài Cattleya lai phức hợp. Các cây lai thường cứng cáp và có hương thơm hấp dẫn. Hình dạng hoa với cái môi có tua là đặc điểm nổi trội, cùng với cánh hoa cứng cáp. Nếu đem lai tạo với Rhyncholaelia digbyana như cây cha mẹ trực hệ thường trên mỗi vòi hoa chỉ có một hoặc hai hoa, nhưng những hoa này lại rất lớn. Khi trồng loài này cân có ánh sáng mạnh để ra hoa và những cây lai từ chúng cũng đòi hỏi như vậy. Loài này ra hoa quanh năm.
HẾT
Nguồn: Hội Hoa lan Hoa kỳ