Kẻ Nhàn Tản

Giới thiệu chung về cuốn sách

“Mười Ngày” (tên gốc: “Decameron”) là một kiệt tác văn học của nhà văn, nhà thơ người Ý Giovanni Boccaccio, được viết vào giữa thế kỷ XIV, trong giai đoạn dịch hạch hoành hành khắp châu Âu. Cuốn sách gồm 100 truyện ngắn được kể trong 10 ngày bởi 10 thanh niên, 7 nữ và 3 nam, chạy trốn khỏi thành phố Florence đầy dịch bệnh để đến ẩn náu tại một vùng quê hẻo lánh.

Thông tin cơ bản

• Tác giả: Giovanni Boccaccio

• Năm xuất bản: 1353

• Thể loại: Truyện ngắn

• Dịch giả: Thiều Quang, Đào Mai Quyên

• Nhà xuất bản: Văn học

• Năm xuất bản tại Việt Nam: 2000

Mục tiêu của cuốn sách

“Mười Ngày” được Boccaccio viết với mục đích mang đến sự giải trí và an ủi cho những người đang phải đối mặt với nỗi đau khổ và lo lắng bởi dịch bệnh. Cuốn sách cũng phản ánh chân thực xã hội Ý thời trung cổ, với đủ mọi tầng lớp, nghề nghiệp và tính cách, từ vua chúa, quý tộc đến thương nhân, thầy tu, nông dân, với cả những mặt tốt đẹp lẫn những góc khuất đen tối.

Tóm tắt nội dung chính các phần

“Mười Ngày” được chia thành 10 phần, tương ứng với 10 ngày, mỗi ngày kể 10 truyện. Các truyện ngắn được kết nối với nhau bởi một khung truyện chính, mô tả cuộc sống hàng ngày của 10 thanh niên trong biệt thự, với những bữa ăn thịnh soạn, những buổi ca hát, khiêu vũ và trò chuyện vui vẻ.

Mỗi ngày, một người trong nhóm được chọn làm “Hoàng hậu” hoặc “Vua” để chủ trì buổi kể chuyện và đưa ra chủ đề chung cho các truyện của ngày hôm đó. Các chủ đề đa dạng, phản ánh mọi khía cạnh của cuộc sống, từ tình yêu, hôn nhân, gia đình, tôn giáo đến các trò lừa bịp, những mưu mẹo, sự khôn ngoan, dũng cảm và cả những bi kịch, bất hạnh.

Một số chủ đề tiêu biểu:

• Ngày thứ nhất: Tự do lựa chọn đề tài.

• Ngày thứ hai: Những người gặp tai ương tưởng chừng tuyệt vọng, nhưng cuối cùng lại có kết thúc may mắn.

• Ngày thứ ba: Những người do cố gắng của mình mà đạt được mục đích hoặc giành lại hạnh phúc đã mất.

• Ngày thứ tư: Những cuộc tình kết thúc bi thảm.

• Ngày thứ năm: Những cuộc tình kết thúc có hậu.

• Ngày thứ sáu: Những người bằng sự khôn khéo, nhanh trí mà thoát khỏi nguy hiểm, lăng nhục hoặc đả kích.

• Ngày thứ bảy: Những trò lừa bịp của phụ nữ đối với đàn ông.

• Ngày thứ tám: Những trò lừa bịp giữa đàn ông và đàn bà, hoặc giữa đàn ông với nhau.

• Ngày thứ chín: Tự do lựa chọn đề tài.

• Ngày thứ mười: Những hành động đẹp, hào hiệp trong tình yêu hoặc bất kỳ tình cảm nào khác.

Phân tích nhân vật chính

10 thanh niên kể chuyện trong “Mười Ngày” không được Boccaccio miêu tả chi tiết về ngoại hình, mà chỉ được khắc họa qua tính cách, tâm hồn và những câu chuyện họ kể. Họ là những người trẻ tuổi, thuộc tầng lớp thượng lưu, có học thức, tinh tế, vui vẻ và yêu đời. Họ trốn chạy khỏi dịch bệnh không phải vì sợ chết, mà vì muốn bảo vệ cuộc sống, tận hưởng những niềm vui giản dị mà cuộc đời ban tặng.

Mỗi nhân vật đều mang một tính cách riêng biệt, góp phần làm nên sự đa dạng và phong phú cho cuốn sách:

• Păngpinê: Người chị cả trong nhóm, thông minh, hoạt bát, có tài lãnh đạo và luôn giữ được sự vui vẻ, lạc quan.

• Fiammet: Nàng thơ của Boccaccio, xinh đẹp, duyên dáng, tinh tế và nhạy cảm.

• Filômen: Người phụ nữ thận trọng, chín chắn, có óc phán đoán và biết suy nghĩ.

• Êmili: Cô gái vui tính, hóm hỉnh, có tài kể chuyện dí dỏm và hấp dẫn.

• Lôret: Người phụ nữ can đảm, mạnh mẽ, biết đương đầu với khó khăn và thử thách.

• Nêifin: Cô gái trẻ trung, nồng nhiệt, đầy đam mê và nhiệt huyết.

• Êlidơ: Người phụ nữ thông minh, sắc sảo, có tài ứng đối nhanh trí và khéo léo.

• Păngfin: Chàng trai trẻ tuổi, hào hoa, phong nhã và lịch thiệp.

• Filôxt’rat: Người đàn ông si tình, đa sầu đa cảm, luôn bị ám ảnh bởi tình yêu.

• Điônê: Chàng trai vui tính, hóm hỉnh, có tài kể chuyện dí dỏm và bất ngờ.

Phân tích các nhân vật phụ

Bên cạnh 10 nhân vật chính, “Mười Ngày” còn có hàng ngàn nhân vật phụ, thuộc đủ mọi tầng lớp xã hội, từ vua chúa, quý tộc đến nông dân, thương nhân, thầy tu, thầy lang, thợ thủ công, với đủ mọi tính cách, thiện ác, tốt xấu. Boccaccio đã khắc họa chân thực và sống động những nhân vật này, làm nổi bật sự đa dạng và phức tạp của xã hội Ý thời trung cổ.

Một số nhân vật phụ đáng chú ý:

• Xrappemenô: Tên đại bịp giả làm thánh trong truyện “Tinh thần Gia Tô giáo”.

• Mactinenlô: Anh chàng ranh mãnh thoát chết nhờ giả vờ bị bại liệt trong truyện “Dây thừng trên cổ”.

• Ghixmôngđơ: Nữ công tước dũng cảm bảo vệ tình yêu của mình trong truyện “Thắng lợi của cái chết”.

• Frêđêri Anbêrinhi: Chàng trai si tình hy sinh con chim ưng cuối cùng để thết người yêu trong truyện “Con chim ưng”.

• Gilettơ: Nữ bá tước kiên nhẫn, thông minh giành lại tình yêu của chồng trong truyện “Lấy lại được chồng”.

• Natăng: Người giàu có, hào phóng khiến Mit’riđan phải thán phục trong truyện “Mit’riđan và Natăng”.

Phong cách viết của tác giả

“Mười Ngày” là một tác phẩm văn xuôi tiêu biểu của thời kỳ Phục hưng, được viết bằng tiếng Ý, với ngôn ngữ giản dị, trong sáng, giàu hình ảnh và cảm xúc.

Ngôn ngữ và giọng văn

Boccaccio sử dụng ngôn ngữ thông tục, gần gũi với đời sống, tạo nên sự sống động và chân thực cho các câu chuyện. Giọng văn đa dạng, lúc dí dỏm, hài hước, lúc trữ tình, lãng mạn, lúc bi thương, thống thiết, phản ánh sự đa dạng và phong phú của cuộc sống.

Cách xây dựng bối cảnh

Boccaccio xây dựng bối cảnh chân thực và sinh động, từ thành phố Florence đầy dịch bệnh đến vùng quê hẻo lánh đầy thơ mộng, từ cung điện nguy nga đến túp lều tranh đơn sơ, từ những bữa tiệc xa hoa đến những cuộc sống nghèo khó. Bối cảnh góp phần làm nổi bật tính cách nhân vật và chủ đề của các câu chuyện.

Chủ đề và thông điệp chính

“Mười Ngày” là một tác phẩm chứa đựng nhiều chủ đề và thông điệp sâu sắc về cuộc sống, tình yêu, con người và xã hội.

Một số chủ đề chính:

• Tình yêu: Tình yêu là chủ đề xuyên suốt cuốn sách, được thể hiện với đủ mọi sắc thái, từ tình yêu trong sáng, thuần khiết đến tình yêu cuồng nhiệt, say đắm, từ tình yêu ích kỷ đến tình yêu vị tha, từ tình yêu bi kịch đến tình yêu có hậu.

• Số phận: Boccaccio thể hiện sự bất định và khắc nghiệt của số phận, có thể đưa con người từ đỉnh cao hạnh phúc xuống vực thẳm đau khổ, nhưng cũng có thể mang đến những bất ngờ, may mắn và hạnh phúc.

• Con người: Con người là trung tâm của “Mười Ngày”, được Boccaccio khắc họa với đủ mọi tính cách, thiện ác, tốt xấu, với những khát khao, ước mơ, tham vọng, ích kỷ, vị kỷ, nhưng cũng có lòng tốt, sự vị tha, lòng trung thành và tình yêu thương.

• Xã hội: “Mười Ngày” phản ánh chân thực xã hội Ý thời trung cổ, với sự phân hóa giàu nghèo, sự bất công, áp bức, sự giả dối, đạo đức giả, nhưng cũng có những giá trị tốt đẹp về tình bạn, tình yêu, lòng hào hiệp, sự quảng đại và đức hy sinh.

Thông điệp chính:

• Hãy trân trọng cuộc sống: Dịch bệnh hoành hành khiến con người ý thức rõ hơn về sự quý giá và mong manh của cuộc sống, từ đó biết trân trọng từng khoảnh khắc, tận hưởng niềm vui và hạnh phúc mà cuộc đời ban tặng.

• Hãy sống chân thành, vị tha: Boccaccio đề cao những giá trị tốt đẹp về tình yêu, tình bạn, lòng trung thành, sự hào hiệp, quảng đại và đức hy sinh.

• Hãy đấu tranh cho hạnh phúc: “Mười Ngày” khẳng định con người có thể vượt qua số phận, bất hạnh và đau khổ bằng ý chí, nghị lực, sự khôn ngoan, dũng cảm và lòng tin vào cuộc sống.

Ý nghĩa và ảnh hưởng của cuốn sách

“Mười Ngày” là một kiệt tác văn học có ý nghĩa to lớn đối với văn học Ý nói riêng và văn học thế giới nói chung.

Ý nghĩa:

• Mở đầu cho văn xuôi nghệ thuật Ý: “Mười Ngày” được coi là tác phẩm đặt nền tảng cho văn xuôi nghệ thuật Ý, với ngôn ngữ giản dị, trong sáng, giàu hình ảnh và cảm xúc.

• Bức tranh xã hội chân thực: “Mười Ngày” là một bức tranh xã hội chân thực, sống động và đa dạng về xã hội Ý thời trung cổ, phản ánh mọi tầng lớp, nghề nghiệp, tính cách, với cả mặt tốt đẹp lẫn góc khuất đen tối.

• Kho tàng truyện ngắn: “Mười Ngày” là kho tàng truyện ngắn phong phú và đa dạng, với những cốt truyện hấp dẫn, những nhân vật ấn tượng và những thông điệp sâu sắc về cuộc sống.

Ảnh hưởng:

• “Mười Ngày” đã có ảnh hưởng to lớn đến các nhà văn sau này, đặc biệt là các tác giả truyện ngắn.

• Cuốn sách đã được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới và được coi là một trong những tác phẩm kinh điển của văn học thế giới.

• “Mười Ngày” đã góp phần quan trọng vào sự phát triển của chủ nghĩa nhân văn và tinh thần Phục hưng.

Đánh giá cá nhân

Ưu điểm:

• Cốt truyện hấp dẫn, đa dạng: 100 truyện ngắn trong “Mười Ngày” đều có cốt truyện hấp dẫn, đa dạng và bất ngờ, lôi cuốn người đọc từ đầu đến cuối.

• Nhân vật chân thực, sống động: Boccaccio đã khắc họa thành công hàng ngàn nhân vật chân thực, sống động, với đủ mọi tính cách, tầng lớp, nghề nghiệp và hoàn cảnh, tạo nên một bức tranh xã hội sinh động và đa dạng.

• Ngôn ngữ giản dị, trong sáng: Boccaccio sử dụng ngôn ngữ thông tục, gần gũi với đời sống, tạo nên sự sống động và chân thực cho các câu chuyện.

• Giọng văn đa dạng, phong phú: Boccaccio sử dụng giọng văn linh hoạt, đa dạng, lúc dí dỏm, hài hước, lúc trữ tình, lãng mạn, lúc bi thương, thống thiết, phản ánh sự đa dạng và phong phú của cuộc sống.

• Thông điệp sâu sắc, ý nghĩa: “Mười Ngày” chứa đựng những thông điệp sâu sắc, ý nghĩa về cuộc sống, tình yêu, con người và xã hội, mang đến cho người đọc nhiều suy ngẫm và bài học quý giá.

Nhược điểm:

• Một số truyện có nội dung nhạy cảm: Một số truyện trong “Mười Ngày” có nội dung nhạy cảm, thậm chí dung tục, có thể gây khó chịu cho một số độc giả.

• Một số truyện dài dòng, lan man: Boccaccio đôi khi sa đà vào miêu tả chi tiết, khiến cho một số truyện trở nên dài dòng, lan man.

Kết luận:

“Mười Ngày” là một kiệt tác văn học kinh điển, mang đến cho người đọc những giây phút giải trí thú vị, đồng thời cũng là kho tàng truyện ngắn phong phú, đa dạng và sâu sắc về cuộc sống, tình yêu, con người và xã hội. Mặc dù có một số nhược điểm, “Mười Ngày” vẫn là một tác phẩm đáng đọc và xứng đáng được xếp vào hàng ngũ những kiệt tác của văn học thế giới.