CÓ MỘT THỜI NHƯ THẾ.
(Viết tiếp bài “Cái tên gọi” ngày 07/04)
Năm 1954, miền Bắc đã sạch bóng quân thù và bắt tay vào xây dựng một thời kỳ “quá độ tiến lên chủ nghĩa xã hội”. Ngày ấy chả ai xác định độ dài của thời kỳ quá độ đó là bao lâu. Bởi, đất nước bị chiến tranh tàn phá và bị kéo lùi trở lại một thời kỳ nào đó trong lịch sử dân tộc, chỉ biết rằng, năm 1972 đế quốc Mỹ đã tuyên bố hùng hồn rằng, “sẽ đưa miền bắc trở về thời kỳ đồ đá!”. Tuy ý đồ này của Mỹ không thực hiện được, miền bắc không trở về thời kỳ đồ đá, mà trở về “thời kỳ đồ nhôm”, một lô một lốc sản phẩm là từ nguyên liệu là nhôm từ xác máy bay “thần sấm, con ma” của Mỹ xuất hiện trên thị trường.
Nhưng bảo rằng, qua hai cuộc kháng chiến trường kỳ, việc xây dựng kinh tế ở miền bắc không có khó khăn gì thì không đúng. Nhiều lắm, nhiều vô số kể! Lão không nói về cơ sở vật chất, các nước anh em giúp ta như các nhà điện (do Liên Xô giúp), một số cơ sở công nghiệp nặng như gang thép Thái Nguyên, nhẹ như khu “Cao-xà-lá” (do Trung quốc giúp). Nhưng cái thiếu nhất, theo lão nghĩ là đội ngũ cán bộ quản lý. Vừa thiếu lại vừa yếu; thứ có đủ và thừa của những người này là “nhiệt tình cách mạng”, nhưng quản lý kinh tế chứ đâu phải cầm súng bắn giặc?
Đành rằng, do tính lạc quan cách mạng cộng thêm cái sự nhìn xa trông rộng mà thời ấy, cụ Hồ của chúng ta đã cử hàng vạn thanh niên đi sang các nước anh em mà “học lấy cái nghề” để về giúp nước. Nhưng thời gian đào tạo đâu chỉ trong vài tháng vài năm, nên thiếu vẫn hoàn thiếu, yếu vẫn hoàn yếu.
Lão nhớ, ông Cục trưởng của ngành mà lão khởi nghiệp từ đó, xuất thân từ một sĩ quan cấp tá trong quân đội, được chuyển ngành về làm Cục trưởng. Nếu nói về trình độ văn hóa và cái sự hiểu biết về ngành mà ngài đại tá cầm chịch thì còn thua một công nhân như lão. Còn về quản lý doanh nghiệp, ngài đã học qua đâu mà biết, vì vừa bỏ khẩu súng đã cầm ngay cái bút thôi mà! Chính vì thế, mà trong doanh nghiệp có tình trạng “họp hành liên miên”. Ông thủ trưởng có đỏ mà không có chuyên, vì thế cứ nhìn vào “trào lưu” những người dự họp mà quyết. Thủ trưởng luôn quyết định mọi vấn đề là “dựa trên đa số dồng ý” chứ chưa chắc thủ trưởng có quan điểm riêng của mình. Ở một số nơi mà lão biết, đến những năm 1990 tình trạng này vẫn còn.
Vì thế, việc đề cao vai trò cá nhân phụ trách như đang râm ran trong xã hội hiện nay là cần thiết đấy. Chỉ có đề cao trách nhiệm cá nhân mới diệt trừ được nạn vô trách nhiệm, tình trạng “ăn theo nói leo”, tình trạng “ăn mà không làm”, tình trạng vơ vét và ưu ái không từ một thủ đoạn nào, không từ một nguyên tắc nào. Nhưng muốn đề cao trách nhiệm cá nhân thì cần phải có một đội ngũ tinh về nghề và sáng về đức. Chuyện này đáng lẽ nhà nước ta phải làm theo Nghị quyết 18 từ năm 2017 cơ; nhưng thôi, muộn còn hơn không!
Nhưng khi lão nói, rằng phải đề cao trách nhiệm cá nhân, điều đó không có nghĩa là chúng ta bỏ qua nguyên tắc “tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách”. Nếu như trong quá khứ, chúng ta bỏ qua nguyên tắc này thì chúng ta không bao giờ có các chiến thắng lịch sử trước quân xâm lược Pháp và Mỹ; cũng như chúng ta không thể nhận ra những sai lầm để mà sửa chữa.
Trên thế giới này không có đâu đề cao vai trò của cá nhân (gần như tuyệt đối) như nước Mỹ. Như thời Joe Biden đến thời Donald Trump 2.0, chúng ta thấy vai trò cá nhân của những ông tổng thống này có ghê gớm không (bỏ qua vai trò núp bóng chỉ đạo của thế lực ngầm)? Ở nước Mỹ, chẳng làm gì có vai trò “lãnh đạo tập thể”, quyền hành tập trung vào tay một người.
Ngày nay, thời Trump 2.0 thì khác rồi. Liệu người dân Mỹ đã bắt đầu “thắt lưng buộc bụng” như chúng ta đã từng gặp chưa? Và thế giới nhìn vào nước Mỹ, có còn là thiên đường không? Liệu có một cuộc tẩy chay nào mà các nước sẽ dành cho Mỹ không? Xin mời các bạn suy nghĩ.
Chúng ta vẫn phải cần một tập thể lãnh đạo, tức không thể bỏ vai trò lãnh đạo của đảng Cộng sản được đâu, các bạn nhỉ? Trong bài diễn văn khai mạc Hội nghị TU lần thứ 11 tối hôm qua, thấy ông Tô Lâm nói rằng, “vẫn kiên trì đi trên con đường XHCN”, vậy cũng vui./.
Hình trong bài: Người đẻ ra luật pháp & hủy hoại luật pháp.
Ngày 11/04/2025
Ngã Thị Dã