Phân giống Sigmatopetalum (Tiếp)
71) Paphiopedilum schoseri Braem & Mohr
Trùng tên
Paphiopedilum baccanum Schoser, nomen nudum
Dẫn nhập
Paphiopedilum schoseri được đề cập đến lần đầu tiên với cái tên Paphiopedilum baccanum bởi Gustav Schoser ở Hội nghị Hoa lan Thế giới lần thứ 9 tại Bangkok vào năm 1978 và tiếp nối hội nghị đó, là các ấn bản được công bố sau đó hai năm (Schoser, 1980). Dù sao, Schoser đã không bao giờ cập nhật thêm ý tưởng nào nữa.
Paphiopedilum schoseri là một trong ba loài của một giống đã xuất hiện ở Moluccas, có thể là một địa danh thuộc đảo Bacan, mặc dù chúng tôi không muốn loại trừ khả năng sẽ được tìm thấy chúng ở gần đảo (lớn hơn) của Halmahera.
Nguồn gốc tên gọi
Đặt tên là schoseri theo tên của Gustav Schoseri (1924-2012) là Giám đốc của Vườn Thực vật thành phố Frankfurt, Đức.
Mô tả
Paphiopedilum schoseri là loài có nguồn gốc thảo mộc, mọc trên những nơi có lá mục trên nền rừng, trong những khe nứt được lấp đầy mùn, và trên những tảng đá trồi lên, nơi có rêu bao phủ. Cây lan này có đến 5 lá trên một chồi. Lá hình mũi mác thuôn, đầu lá hơi nhọn, và ở đó thường chẻ làm hai. Lá dài từ 10 đến 23 cm, rộng 4,5 cm. Mặt trên của lá có màu xanh thuyền cá, đôi chỗ khảm màu xanh cô-ban. Mặt dưới của lá thì thuần một màu xanh gỗ dác, nổi rõ đường gân sống. Diềm là quăn không nhiều. Vòi hoa hướng lên trên, cao tới 30cm, và thường chỉ có một hoa. Như hầu hết loài Paphiopedilum chỉ có một hoa, nhưng đôi khi cũng tìm thấy cây có hai hoa. Lá bắc của hoa hình ê-lip, có lông tơ ở mặt ngoài. Kích thước hoa đạt 8 cm, rộng 6 đến 7 cm. Lá đài sau hình ô-van rộng, đầu nhọn, hướng lên trên, dài 3 đến 4 cm, rộng 3,5 cm, màu trắng, phần dưới của lá đài pha xanh, với 18 sọc màu xanh đậm chạy theo chiều dọc, diềm ở phần trên của lá đài hơi cong vào bên trong, mặt ngoài có lông tơ mịn. Lá đài kép trũng sâu, hình ô-van thuôn hoặc hình ê-lip thuôn, đầu tù, dài 2,3 đễn,5 cm, rộng 1,2 đến 2 cm, có lông tơ, màu của nó cũng giống với màu của lá đài sau và lông cả hai mặt đều mịn. Các cánh hoa chỉa sang hai bên một góc 45 độ. Cánh hoa có hình mũi mác hẹp, đầu có khi nhọn khi tù, dài tới 5,5 cm, rộng 1 đến 1,5 cm, có lông tơ, diềm lượn sóng. Khu vực chân của cánh hoa có màu xanh ô-liu, phần ngọn ánh lên màu hồng, và có một số chấm không đều màu nâu đến gần như đen. Môi có ba thùy, hai thùy bên cuộn vào trong tạo thành một cái ống, thùy giữa trũng sâu như cái túi, trông như cái mũ kết lật ngược. Môi dài 4 đến 5,5 cm, rộng chừng 2,5 cm, màu xanh cỏ đến xanh ô-liuu với những vân màu xanh đậm, bên ngoài phủ một lớp lông ngắn, các thùy bên có những mụn màu nâu ở phía ngoài. Trụ hoa ngắn, chỉ dài 1 cm, cuống hoa được bao phủ một lớp lông ngắn. Miếng nhụy lép dài chừng 1 cm và rộng chừng 7 mm, màu xanh pha vàng đến xanh ô-liu, hình móng ngựa, với hai chi tiết phụ nhọn sắc ở đầu mút, phần đầu mút đó uốn vào bên trong, phần diềm ở ngọn có một chi tiết như cái răng ở giữa.
Phân bố và thói quen sinh trưởng
Ở Indonesia. Cây lan này sinh trưởng ở đảo Bacan, ngay hướng tây nam của bờ biển đảo Halmahera ở Moluccas. Người ta tìm thấy chúng trên độ cao 1.200 đến 1.300 m. Có thể chúng mọc ở những nơi có lá cây bị phân hủy trên nền rừng, trên những khe đá có nhiều mùn, hoặc trên những tảng đá có rêu phủ. Người ta chỉ tìm thấy chúng trong bóng râm.
Mùa ra hoa
Paphiopedilum schoseri được biết là ra hoa quanh năm. Mùa hoa chính là từ tháng Năm qua tháng Bảy./.